Witamina D to jedna z najbardziej niedocenianych dla zdrowia człowieka witamin.
Jej niedobory mogą prowadzić nie tylko do krzywicy czy osteoporozy, ale także do dużych zaburzeń systemu immunologicznego, choroby Hashimoto, a nawet chorób psychicznych. Witamina ta ma wpływ także na płodność człowieka, przebieg ciąży i laktacji. Udowodniono jej wpływ na zęby, oba typy cukrzycy, metabolizm kości, nowotwory, czy tworzenie nowych naczyń krwionośnych. Wykazuje więc działanie plejotropowe.
Witamina ta należy do grupy rozpuszczalnych w tłuszczach steroidów, koniecznych do utrzymania właściwej gospodarki wapniowo-fosforowej w organizmie, a także prawidłowej struktury i funkcji kośćca. Z witaminy D3 po jej przekształceniu przez enzymy powstaje hormon – kalcytriol. Witamina D, zwłaszcza jej forma jaką jest witamina D3, powstaje pod wpływem energii słonecznej w głębszej warstwie komórek skóry – keranocytów, tworząc się z tzw. prewitamin. Proces ten zajmuje kilka godzin. Warto dodać, że według badań brytyjskich około 1 mld ludzi na świecie cierpi z racji zbyt niskiego poziomu witaminy D we krwi. Jest to zwykle związane z brakiem właściwego nasłonecznienia, bowiem tworzenie witaminy D w 80 proc. wymaga słońca.
Do obecnej chwili obie formy witaminy D uważane były za istotne, ale głównie tylko dla zachowania równowagi wapniowo-fosforowej w organizmie i ochrony przed osteoporozą oraz dla prawidłowego rozwoju dzieci (ochroną przed krzywicą). Jednak badania naukowe dowodzą, że ta dość tajemnicza witamina, odgrywa znacznie bardziej istotną rolę w organizmie. Trzeba zaznaczyć, iż niedobór witaminy D występuje powszechnie wśród populacji polskiej
Działania i skutki niedoboru wit. D
– regeneruje neurony,
– zwiększa masę mięśniową i siłę mięśni
– jej niedobór może prowadzić do zaburzeń snu
– ma działanie immunomodulujące i pośrednio przeciwbakteryjne
– zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy typu 1
– u osób z cukrzycą typu 2 ostatnio zdiagnozowaną poprawiła wydzielenie insuliny i tolerancję glukozy
– ma działanie antyproliferacyjne i zapobiega powstawaniu komórek nowotworowych
– niektóre badania wskazują, że witamina D może zmniejszać ryzyko zachorowania na grypę
– zwiększa spermatogenezę i rozrodczość oraz hamuje rozrost endometrium
– jej niedobór pośrednio wpływa na ryzyko rozwoju nadciśnienia tętniczego i niewydolności serca
– stymuluje zdolność do regeneracji wątroby
– ma istotne znaczenie w kształtowaniu się kości i zębów
– znaczny niedobór wit. D występuje w chorobach psychicznych jak np schizofrenia
– suplementacja witaminą D chroni przed powstawaniem chorób tarczycy
– niedostatki witaminy D wywołują problemy z funkcjonowaniem systemu immunologicznego, zwłaszcza u osób po 35. roku życia.
Opracowane na podstawie:
Dominika Tuchendler, Marek Bolanowski- Sezonowość zmian stężeń witaminy D w organizmie człowieka